جشن شاندر (جشن انگور)
جشن شاندر (جشن انگور) یکی از جشنهایی که از دوران باستان برگزار می شده .ایرانیان از دوران کهن تاکنون روزهایی از سال را با هدف رواج آیینهای دینی و گردهمایی و نزدیکی افراد جامعه که به منظور ایجاد اتحاد و وحدت انجام میشد، به عنوان ایام خوشی اعلام میکردند؛ دورهم جمع میشدند و به جشن و پایکوبی میپرداختند.جشن انگور در آذربایجان غربی و در اواخر تابستان برگزار می شد. در این جشن با شادی و بازیهای گروهی، هر کس بهترین انگورهای تاکستان خود را برای انتخاب بهترینها به مسابقه میگذارد.
این جشن در میان مسلمانان به ‘ شانادر ‘ و در میان مسیحیان به ‘ اوشانا ‘ معروف است .قدمت این جشن که به چند هزار سال قبل برمیگردد یکی از نمادی ترین وشکر گذارترین مراسم در برابر خالق هستی میباشد . این مراسم باشکوه توام با رقص وآوازهای آذربایجانی وقوشماجاهای محلی وبایاتیها همراه است.در ارومیه جشن شانیدر( شانادر یا شانیدر برگرفته از دو کلمه «شان» (به معنی انگور) و «در» (به معنی چیدن) می باشد.اغلب در روستاهای :گرد آباد،دیگاله ، و رسیمان آباد . قوشچی . جمال آباد . گولان و … برگزار می شد و مردم منطقه در این نقاط جشن انگور را با آئین و رسوم مخصوص خود برگزار می نمودند.
این جشن معمولاً در اواخر شهریورماه که انگورها کاملاً میرسند برگزار می شود و آئینها ، سنتها و رسم و رسوم مخصوص خودش را دارد که سالهای سال قدمت تاریخی برای خود رقم زده است.در صبحگاه روز این جشن،مردان و زنان به کنار دریاچه ارومیه می روند و در باغ های انگور تجمع می کنند.در قدیم به دلیل احترام به این سنت تا چند روز قبل از برگذاری جشن از خوردن انگور اجتناب می کردندوبا این کار احترام و ارزش گذاشتن به نعمات الهی و آداب رسوم گذشتگان خود را به نمایش می گذاشتند.
در این مراسم زن و مرد با لباس های محلی با سبد های کوچک انگور به مراسم دعا و قدردانی بابت نعمات های آن سال می پردازند ر این روز مردم از خدا می خواستند که تاکستانهای و محصولات کشاورزی آنان را از بلایای آسمانی چون تگرگ ، طوفان ، سیل و… محفوظ نگاه داشته و به آنها برکت عطا نماید.یکسری از مردم در این روز نذری می دهند .مراسم کشتی محلی در میدان تالوار اجرا می شود.
همچنین موسیقی و سروده های محلی در این جشن همراه مراسم اجرا می شود. این سرود ها در وضع مذهبی نبوده وبیشتر جهت دارا بودن جنبه های شادی ونشاط ادا میشدند و اکثراً در هر منطقه گروههای باسابقه وقدیمی (گروههای موسیقی سورنا،بالابان وقاوال همراه با آشیق)این سرودهارا می خواندند ومردم هم به رقص وپایکوبی میپرداختند.جشن انگور مسیحیان در کلیساها و همراه با عشای ربانی برگزار می شود.در این جشن کشیش پس از تقدیس یک خوشه انگور سفید دانه ها آن را در دهان حاضرین می گذارد و بدین ترتیب خوردن انگور برای پیروان مسیحیت آزاد می شود.به اعتقاد مسیحیان خوردن انگور قبل از آنکه به طور کامل رسیده باشد، اسراف محسوب شده و مسیحیان باید از آن احتراز کنند.